Takasbank para piyasası, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kararıyla alış emri konusunda farklı durumlarla gündem yarattı. TCMB, likidite sterilizasyon durumu için bu piyasada işlem yaparak dikkat çeken bir gelişmeye imza atıyor. Bu kapsamda, gecelik vadede TCMB, kendi borç faiz oranını kullanabilecek.
Piyasa koşullarına göre gerçekleşen Takasbank işleminde temel amaç likidite sterilizasyon durumu. Bir nevi, enflasyon oranı yüksekliği nedeniyle azalan arz talep dengesini normale döndürme çabası olarak biliniyor. Alış emrinin Merkez Bankası borç faizinden gerçekleşmesi sayesinde, beklenen talep de gerçekleşmiş oluyor. Ayrıca sterilizasyon araç çeşitliliğinde de artış bekleniyor.
Başkan Açıklama Yaptı
Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, katıldığı toplantıda önemli açıklamalar yaptı. Başkan Karahan, 2024 3. Enflasyon Raporu kapsamında gerçekleşen toplantı boyunca gerekli durumlarda sterilizasyon araçlarının çeşitlendirileceğini belirtti.
Ekonomik değerlendirme bakımından sterilizasyon araçları, fazla para ve cari açık durumlarındaki olumsuz etkileri giderici araçlardır. Likidite sterilizasyonu olarak da bilinen bu araçlar, aslında bir para politikasını ifade ediyor. Nakit borçlanmanın artışı ve arz edilen paranın değer kaybı yaşaması gibi durumlarda sorunu düzeltme girişimleridir.
Neden Sterilizasyon Araçlarına Başvuruldu?
Son dönemlerde enflasyon oranlarının olması gerekenin üzerinde seyretmesi, nakit borçlanma ve cari açık yaratıyor. Fakat en önemli durum ise, artan döviz TL karşılaştırmasında TL’nin değer kaybetmesi. Gelir dengesizliklerinin artması, orta tabakanın daha da azalması, alım gücünde gerileme ve TL değerinde kayba neden oluyor. Bu da ekonomik açıdan yeni araçlar geliştirme ihtiyacı doğurmakta…
Ekonomideki sterilizasyon araçları genişletildiğinde, bir anlamda daha temiz bir ekonomi gündeme geliyor. Çünkü yerli para değerinin bozulan dengesi bir anlamda onarılmış oluyor. İhracat artsa da harcamalardaki gelir düzeyinin eşit olmaması, bazı sorunlara neden olabiliyor. Bu nedenle yerli paranın daha da değer kazanması adına piyasa beklentileri için faiz uygulamalarına başvurabiliyor.
Takasbank Enflasyon Raporundan Bağımsız Değil
Merkez Bankası’nın almış olduğu organize faiz kararı, sanılanın aksine enflasyondan ve Türkiye ekonomisinden bağımsız değil. Takasbank, organize bir para piyasası olarak Merkez Bankası ile iş birliği içerisinde olabiliyor. Gerekli durumlarda başvurulan Takasbank para piyasası, sterilizasyon politikasında dikkat çekiyor.
Takasbank’ ın işlevine bakmak gerekirse, piyasadaki alıcın ve satıcı görevini üstlenerek duruma uygun takas planı sunar. Yatırımcılar açısından Takasbank’ ın en önemli işlevi, elektronik bir saklama alanı oluşturmasıdır. Satın alınan yatırım araçlarının fiziki olarak saklanmasında kolay bir çözüm sunar. Riskli olabilecek menkul kıymetler saklama durumuna yönelik gerekli bir işlemdir.
TL Değeri Artınca Takasbank Gerekecek mi?
Takasbank, her zaman kriz dönemlerinde saklanan yatırımların uygun koşullarda değerlenmesini sağlıyor. Birçok piyasa ve ekonomik kurumu da bünyesinde barındıran Takasbank ile yatırım durumundaki menkul değerler, avantajlı bir şekilde piyasada yer alıyor. Gerekli görülen durumlarda başvurulması nedeniyle, likidite sterilizasyonu belirleyici denebilir. Merkez Bankası, gerekli gördüğü durumlarda Takasbank’ a başvurarak araç çeşitliliğine ihtiyaç duyuyor.
TL değeri artışına bakıldığında ise enflasyon rakamları ile paralel bir durum olacağa benziyor. Tahminlere göre iki senelik bir süreç ardından düşüş gerçekleşecek. Sözgelimi 2025-2026 senesini bulacak olan düşük enflasyon rakamlarıyla beraber, Takasbank ihtiyacı bu döneme kadar yeniden gündeme gelebilir.
TCMB tarafından alınması beklenen yeni ekonomi politikaları, her geçen gün yeniliklerle beraber devam ediyor. Takasbank para piyasası ile ilgili yeni gündem maddeleri ise Başkan Fatih Karahan tarafından kamuoyuna sunuluyor.